Sau bữa trưa thứ 5 hàng tuần, Wayne (tên đã thay đổi) sẽ đi bộ tới trường, bước vào lớp học quen thuộc, với chiếc bảng trắng, những chiếc bàn xanh dương và nền nhà xám phủ bụi.

Khác với lớp học bình thường, các cửa sổ ở đây được bịt kín bởi lưới sắt, còn Wayne, 48 tuổi, và 5 bạn cùng lớp để kiểu đầu ngắn giống nhau, mặc áo phông màu trắng và đi dép lê cao su.

Zhou Zihan, giảng viên ĐH Khoa học Xã hội Singapore (SUSS), đang giảng bài cho các sinh viên trường tù. Ảnh: Singapore Prison Service.

Wayne và các bạn có nửa ngày tự học, hoàn thành bài tập và làm việc trong các dự án nhóm. Họ được trang bị máy tính xách tay nhưng không thể gửi email. Vì thế, Wayne sẽ viết ra những câu hỏi trước mỗi buổi học. Anh ta có thể mang tài liệu về phòng để đọc lại khi rảnh và trao đổi về bài học, cách giải quyết vấn đề với bạn cùng phòng.

Wayne lĩnh 11,5 năm tù vì tội buôn bán ma túy và hiện chỉ còn phải thụ án 3,5 năm sau khi được giảm án. Đây là lần thứ 6 Wayne ở tù nhưng là lần đầu tiên được học một chương trình cấp bằng.

Dịch vụ Nhà tù Singapore (SPS) đã hợp tác với ĐH Khoa học Xã hội (SUSS) nước này, để các tù nhân tham gia chương trình Cử nhân Khoa học Kinh doanh, chuyên ngành hậu cần và quản lý chuỗi cung ứng. Các tù nhân tham gia chương trình sẽ nhận được trợ giúp về tài chính của một quỹ từ thiện.

Đây là chương trình bán thời gian 8 năm, bắt đầu từ tháng 7/2020, với các bài học diễn ra trong trường học nhà tù vào mỗi thứ 5 hàng tuần. Ý tưởng về chương trình cấp bằng này được đưa ra sau khi một số tù nhân hoàn thành chứng chỉ trong lĩnh vực hậu cần tương tự hồi tháng 5 năm ngoái. Chương trình đó khởi động năm 2018.

Wayne từng nhận được chứng chỉ trên và giờ đang tham gia chương trình cấp bằng. Người đàn ông này sinh ra trong một gia đình nghèo và lớn lên cùng người bố đơn thân. Anh ta chưa từng nghĩ sẽ học đại học. Vì thế, khi được trao cơ hội học tập, Wayne không thể bỏ qua.

"Tôi quan tâm tới việc cải thiện và nâng cấp bản thân. Tôi biết rằng giáo dục là quan trọng. Nếu tôi muốn tiếp tục tồn tại ở ngoài kia, tôi cần phải học", Wayne nói, gọi môi trường nhà tù là "có lợi" cho việc học tập.

Wayne đã ly hôn và có hai con. Người đàn ông này hiện còn phải thụ án khoảng 3,5 năm tù sau khi được giảm án. Ảnh: Singapore Prison Service.

Ở bên ngoài nhà tù, Wayne không có cơ hội học lấy bằng. Wayne cảm thấy đây là cơ hội rất tốt cho các tù nhân. Với anh, học để trau dồi bản thân tốt hơn là không làm gì và lãng phí thời gian.

Theo ông Leong Sow Phong, người đứng đầu trường tù, một số tù nhân lĩnh án đủ dài để có thể bắt đầu học lấy tấm bằng ở lĩnh vực mà họ quan tâm. Những phạm nhân đủ điều kiện sẽ có cơ hội học tập và được hỗ trợ việc làm sau khi ra tù.

Ông Leong cho hay kết quả học tập của các phạm nhân học kỳ tháng 7/2020 đã khích lệ SUSS và trường tù. Ông cho rằng giáo dục là cách giúp các phạm nhân bắt đầu hành trình cải huấn và hòa nhập trong lúc ở tù.

"Trường tù cung cấp nền tảng cho họ theo đuổi những cơ hội học thuật trong thời gian thi hành án, để có được công việc tốt sau khi mãn hạn. Những điều này thực sự quan trọng nhằm giúp họ hòa nhập xã hội và ngăn tái phạm tội", ông Leong nói, cho biết trường kết nối chặt chẽ với các giảng viên của SUSS.

Zhou Zihan, tiến sĩ ở SUSS, lúc đầu "hơi lo lắng" về việc tù nhân sẽ tiếp nhận khối lượng kiến thức như thế nào.

"Nhưng trong buổi thảo luận đầu tiên, sau khi tôi giảng lý thuyết, hỏi họ vài câu và tổ chức các hoạt động cùng nhau, mọi lo lắng ban đầu của tôi đều tan biến", Zhou kể.

Zhou tình nguyện dạy trong tù vì muốn truyền đạt cho các tù nhân kiến thức và kỹ năng mới, giúp họ có cơ hội trong cuộc sống của mình.

Bài giảng của Zhou thường bắt đầu với lý thuyết, sau đó tổ chức các hoạt động lớp và cuối cùng là hỏi đáp. Mọi chuyện diễn ra ở trường tù cũng tương tự như ở các lớp học tại SUSS.

Zhou chia sẻ trải nghiệm dạy học cho tù nhân của cô khá dễ chịu, khi các sinh viên ở đây thể hiện tốt hơn cô kỳ vọng. Thái độ học tập của họ không khác nhiều so với sinh viên của cô ở SUSS.

"Các phạm nhân tò mò với kiến thức và thực sự, họ đặt cho tôi nhiều câu hỏi", Zhou cười nói. "Tôi nghĩ họ đã chuẩn bị rất kỹ trước khi vào lớp này".

                   Tiến sĩ Zhou trong một buổi dạy tại trường học trong tù. Ảnh: Singapore Prison Service.

Theo Zhou, các dụng cụ học tập như máy chiếu và máy tính xách tay luôn sẵn có trong lớp, nhưng điện thoại di động hay việc truy cập các nền tảng mạng đều không được phép.

Trước khi đứng lớp, tiến sĩ Zhou được tham gia một buổi tập huấn ngắn do SPS tổ chức để làm quen với môi trường và những luật lệ, nội quy nghiêm khắc ở đây.

"Ví dụ, tôi không được mang chai có nước mà chỉ có thể mang chai không, hoặc không được đeo đồng hồ thông minh", Zhou cho biết.

Do việc truy cập thông tin bên ngoài bị giới hạn, Zhou phải đưa cho các sinh viên nhiều ví dụ hơn về việc làm cách nào để áp dụng kiến thức được học vào tình huống thực tế khác nhau.

"Tôi dựa vào tương tác truyền thống, như hỏi ý kiến từng sinh viên. Cách này khá tiện vì tôi chỉ có 6 người, tuổi từ 30 đến 40, ở đây", Zhou nói.

Về phần Wayne, phạm nhân này hy vọng học tiếp các lớp của SUSS và hoàn thành chương trình trước 8 năm. Mục tiêu của Wayne là mở cửa hàng bán cơm gà. Anh ta cho biết những gì được học sẽ trang bị cho anh kiến thức hậu cần cần thiết để quản lý một cửa hàng.

Những phạm nhân như Wayne có thể hoàn thành càng nhiều học phần càng tốt khi đang ở trong tù và học nốt phần còn lại tại SUSS sau khi mãn hạn.

"Tôi thực sự chưa bao giờ nghĩ tới lễ tốt nghiệp, nhưng nếu có cơ hội đội chiếc mũ ấy, tôi sẽ cảm thấy rất tự hào", Wayne nói.

Theo vnexpress