Làm sao để hộ chiếu người Việt quyền lực hơn?

Anh Nguyễn Anh Tuấn (TP.HCM):

Tháng 10-2017, lúc đó tôi đang làm việc cho một công ty ở Bangkok và lên kế hoạch nghỉ phép đi du lịch Nhật Bản 10 ngày. Nộp hồ sơ đến Đại sứ quán Nhật Bản ở Bangkok đúng như yêu cầu, tài khoản ngân hàng có 150 triệu và cả thư giới thiệu của công ty nhờ đại sứ quán hỗ trợ cấp visa cho tôi vì tôi không có ý định ở lại Nhật.

Một tuần sau, tôi bị từ chối visa nhưng không được biết lý do. Tôi nghĩ mãi cũng không hiểu tại sao mình rớt visa. Có lẽ nào vì tôi đang làm việc ở nước ngoài, lại đi du lịch tự túc một mình nên họ nghĩ tôi có thể ở lại tìm việc tại Nhật?

Chị Hà Ngọc Ly (TP.HCM):

Dịp Tết Nguyên đán, tôi xin visa đi Pháp du lịch. Theo hướng dẫn về thủ tục trên website, tôi tự chuẩn bị đầy đủ hồ sơ gồm đơn xin nghỉ phép với cơ quan, hành trình du lịch, sổ đỏ, sổ tiết kiệm. Hồ sơ của tôi không thiếu gì, thật 100% và điều kiện tài chính có thể nói là vượt yêu cầu, nhưng rốt cuộc bị từ chối và mất gần 10 triệu tiền phí đã đóng. Quyết tâm thử lại lần nữa, lúc này qua dịch vụ xin visa bao đậu, nhưng cũng không thành công. Lý do từ chối, phía Pháp đánh dấu vào ô có nội dung cho rằng họ không thấy tôi có ý định quay về Việt Nam.

Một số bạn bè chia sẻ rằng có thể vì tôi là nữ, độc thân, dưới 30, nên bộ phận cấp visa nghi ngờ tôi có thể trốn ở lại. Một người bạn của tôi, cũng tuổi dưới 30, độc thân, là nữ, nên bị rớt.

Tôi đã đi Nhật, Hàn, Đài Loan và nhiều nước châu Á khác. Trong 2 năm qua, tôi đi Nhật ba lần và nhận thấy việc xét visa vào Nhật ngày càng khó, tỉ lệ rớt cao hơn.

Dĩ nhiên, tôi hiểu vì đã có nhiều người được cấp visa nhưng phá vỡ cam kết, trốn ở lại, thậm chí làm những việc xấu nên các nước mới xét visa khó đến thế với một số quốc gia, trong đó có Việt Nam. Tôi mong những người xin visa đi nước ngoài nên có ý thức tôn trọng pháp luật để không ảnh hưởng đến những người khác.

HỒNG VÂN ghi

Để tấm hộ chiếu người Việt quyền lực hơn

Để tấm hộ chiếu của Việt Nam quyền lực hơn, cần phải tập trung cải thiện một số vấn đề.

Đầu tiên là đàm phán cấp chính phủ, Việt Nam cần mở rộng đàm phán, trao đổi với các nước những thỏa thuận, hiệp định về miễn thị thực cho người mang hộ chiếu phổ thông. Nhưng việc chấp thuận miễn visa sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó quan trọng nhất là nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của nước sở tại, và cũng tùy vào giai đoạn phát triển của quốc gia đó.

Ngoài ra, khi Việt Nam chủ động miễn thị thực đơn phương cho một số nước, vô tình ta cũng mất đi một đòn bẩy, một lá bài trên bàn đàm phán bởi những nước đã được hưởng cơ chế ưu đãi này sẽ không có động lực để đàm phán trên cơ sở có đi có lại.

Do đó, một trong các hướng xử lý có thể xét đến là luật pháp Việt Nam nên bổ sung thêm quy định về điều kiện miễn visa đơn phương cho công dân nước khác trên cơ sở nước đó cũng áp dụng các biện pháp thuận lợi tương ứng về thị thực cho công dân Việt Nam. Điều này sẽ giúp Việt Nam có thêm công cụ đàm phán hiệu quả hơn.

Thứ hai, cũng xét trên nhu cầu phát triển kinh tế và du lịch, để hộ chiếu Việt Nam quyền lực hơn thì "quyền lực mềm" của đất nước cũng cần tăng cường và phát triển tương ứng, người Việt Nam cũng cần cho thấy nhu cầu du lịch và đầu tư tương xứng.

Mỗi năm có gần 10 triệu lượt người Việt Nam ra nước ngoài. Con số này vẫn còn khiêm tốn so với 28,7 triệu người Hàn Quốc đi nước ngoài năm 2018, chiếm hơn một nửa dân số, trong khi tỉ lệ này ở Việt Nam chỉ chừng 10%. Việc du khách Hàn Quốc đi du lịch và làm việc nhiều chính là lý do các nước, ngay cả Việt Nam, nhìn thấy tiềm năng và sẵn sàng miễn thị thực.

Về kinh tế, có thể thấy các nước có visa quyền lực nhất cũng đa số là các nước giàu nhất, có nhiều công ty đa quốc gia (ngoại trừ Trung Quốc). Mức độ đầu tư trực tiếp ra nước ngoài càng cao, cơ hội để công dân các quốc gia ấy được tự do đi lại càng lớn.

Điểm thứ ba nằm ở nỗ lực của cơ quan chức năng và bản thân người dân khi đi nước ngoài. Việc thắt chặt quản lý, tăng cường tuyên truyền ý thức và thông tin cho công dân Việt Nam ở nước ngoài đóng vai trò quan trọng để ngăn chặn, giảm thiểu các hành vi sử dụng giấy tờ giả hoặc vi phạm pháp luật nước sở tại.

Ví dụ gần đây, Cục Lãnh sự phối hợp với Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản dịch cẩm nang dành cho người nước ngoài muốn lao động và cư trú tại Nhật.

Về phần mình, người dân cần tìm hiểu kỹ điểm đến, có cách cư xử chuẩn mực, tôn trọng văn hóa, tập quán, pháp luật nước đến.

Cục lãnh sự - Bộ Ngoại giao